JÓZEF CEGLAREK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Sierż. Józef Ceglarek, ur. 28 lutego 1909 r. w Łodzi, piekarz, siedem klas szkoły powszechnej i trzy zawodowej, kawaler; piekarnia polowa nr 101.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Wzięty do niewoli pod Włodzimierzem Wołyńskim 22 września 1939 r.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Byłem w obozach: Radziwiłłów, Brody, Sytno, Budyłów, Cebrów i Starobielsk.

4. Opis obozu, więzienia:

Obozy, w których przebywałem, mieściły się w oborach, chlewach i stajniach majątkowych oraz w zniszczonych namiotach, gdzie w czasie deszczów woda lała się do wewnątrz, i w starych budynkach. Spanie na ziemi, bez sienników, na gnoju i błocie. Stan sanitarny zły, brak bielizny, pełno wszy, pluskiew itp. Za przewinienie zamykano do karcerów, które przeważnie mieściły się w piwnicach.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

W obozie byli wyłącznie polscy jeńcy – podoficerowie, szeregowcy i mała część oficerów, którzy podawali się za szeregowych.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Praca przymusowa według wyznaczonych norm dziennych: jeden metr kubiczny kamienia ubić na szaber, czego nikt nie mógł wykonać. Ja mogłem wykonać tylko 40–50 proc. i za to otrzymywałem 400 do 600 g chleba i dwa razy dziennie zupa na rybie i kaszy gryczanej. Z wyjątkiem gazet sowieckich żadnej innej literatury nie było. Były tylko pogadanki na tematy polityczne urządzane przez politruków.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Obchodzenie się bardzo ordynarne, wyzywano nas ordynarnymi wyrazami. W czasie ucieczki zostało zastrzelonych dziewięciu żołnierzy.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Nie było lekarza, a tylko sanitariuszka sowiecka. W czasie mego pobytu w różnych obozach zmarło ok. dziesięciu osób.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Pisałem do rodziny ok. 30 listów, otrzymałem tylko trzy.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zostałem zwolniony z obozu Starobielsk w końcu sierpnia 1941 r. i na początku września przybyłem transportem wraz z innymi do Tockoje, gdzie wstąpiłem do formującej się tam kompanii zbiorowej Wojska Polskiego, po czym zostałem przydzielony do piekarni garnizonowej. Co stwierdzam własnoręcznym podpisem.

Miejsce postoju, 9 marca 1943 r.