JÓZEF DUDEK

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kpr. Józef Dudek, 34 lata, torowy PKP, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Aresztowany 19 grudnia 1939 r. Okoliczności: w nocy z 18 na 19 [grudnia] sąsiadujący tam Ukraińcy rozebrali tor kolejowy na mojej działce, na odcinku kolejowym Zbaraż–Kornaczówka i pomimo zgłoszenia z mojej strony o przeszkodzie sowieckim władzom wojskowym, które jechały pociągiem i wysiedli z zatrzymanego przeze mnie przed przeszkodą pociągu, zażądali wyjaśnienia sprawy i po spisaniu protokołu aresztowali mnie.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

W więzieniu siedziałem początkowo w Tarnopolu, następnie we Lwowie na ul. Kazimierzowskiej 24 („Brygidki”), skąd zostałem wywieziony do Charkowa, następnie do łagrów na Kałymę [Kałymę] (Chabarowski Kraj) do przymusowych robót w łagrze Tumanna, w kopalni złota.

4. Opis obozu, więzienia:

Cela więzienna to raczej żywy grób, ponieważ przeciętna liczba więźniów w celi o powierzchni cztery na sześć metrów wynosiła 90 osób, w tym było 50 sowieckich złodziei i bandytów, którzy w niemożliwy sposób katowali Polaków, tak że były wypadki zamordowania w celi. Nazwisk nie pamiętam. O higienie przy takiej liczbie więźniów nie było mowy.

Baraki łagierne były zbudowane z cienkich okrąglaków, okryte płachtą zupełnie podziurawioną, więc z powodu częstych deszczów schronienia nie było. Po powrocie z pracy zastawało się kałuże wody i mokrą pościel w baraku.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Stosunki pomiędzy nami, kilkoma Polakami, były bardzo dobre, natomiast Sowieci pałali wielką nienawiścią do nas.

6. Życie w obozie, więzieniu:

W kopalni pracowaliśmy 12 godzin dziennie, bez żadnego wynagrodzenia. Norma pracy wynosiła trzy i pół metra sześciennego na osobę, z wywiezieniem na 50 m.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Z NKWD, poza katowaniem podczas śledztwa, nie stykałem się.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Na cyngę dawali chwoję, a dla konających z głodu rady nie było.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączności z krajem i rodziną z mojego miejsca pracy nie było.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony zostałem 12 grudnia 1941 r. i po przyjeździe do Kazachstanu, pawłodarska obłast, 19 lutego 1942 r. stanąłem przed komisją polsko-sowiecką w Pawłodarze, skąd odjechałem do Kiermine [Kermine], do baonu kolejowego.

Miejsce postoju, 2 marca 1943 r.