1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
Kpr. Jan Dobrzański, 29 lat, strażnik ochrony PKP, wolny; 11 Batalion Saperów Kolejowych, kompania ruchu, pododdział „Kut”.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
Aresztowany 15 listopada 1939 r. [na] stacji Ławoczne pod zarzutem chęci przekroczenia granicy polsko-węgierskiej i wstąpienia do armii tworzącej się we Francji.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Drugiego dnia po aresztowaniu zostałem przewieziony do obozu w Skolem. 2 stycznia 1940 r. zamknięto mnie w więzieniu w Skolem, w którym siedziałem do 20 lutego 1940 r. i skąd przewieziono mnie do więzienia w Stryju. Tam byłem do 27 marca 1940 r. Ze Stryja [wywieźli mnie] transportem do Charkowa, więzienie nr 6, Chłodna Góra. Po dwóch tygodniach zostałem zabrany do więzienia NKWD celem przeprowadzenia śledztwa, które trwało do 14 września 1940 r. Po zakończeniu śledztwa i odczytaniu wyroku pięciu lat ciężkich robót w łagrach transportem odwieziono [mnie] do łagru w Mołotowsku nad Morzem Białym, gdzie byłem do 20 lutego 1941 r. Stąd transportem wywieźli [mnie] do Komi ASRR, miejscowość Czibiu, uczastek nr 9, 8, 21, Krekiu [?] stroj.
4. Opis obozu, więzienia:
Obóz w Skolem – jeden barak, w którym ulokowali 700 Polaków i 630 Ukraińców zwabionych propagandą z Rusi Podkarpackiej. Życie w baraku okropne, wyżywienie – dwa razy dziennie zupa. Chorzy na tyfus, czerwonkę, gruźlicę i choroby wewnętrzne leżeli razem ze zdrowymi, na podłodze, na pryczach i pod pryczami. Więzienie w Skolem – cela [na] 2,2 m szeroka, 4 m długa, w której siedziało 27 osób. Wiadro wody na dzień do mycia i picia, raz na dwa tygodnie łaźnia. Więzienie w Stryju znośne, w Charkowie też. Bielizny prać nie [było] wolno, a jak oddałeś do prania, to nigdy jej nie otrzymałeś.
Łagier w Mołotowsku dość możliwy: łazienka, do spania prycze, jeden koc. Łagier w Komi ASRR, Czibiu, 9. uczastek – mieszkanie w wielkich barakach z grubego płótna, nie było misek do jedzenia i łyżek, robili korytka z drewna i łyżki, z których po 10, 15 jadło.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Więźniowie – mniejszość Polaków, [większość –] przeważnie złodzieje, mordercy i zboczeńcy rosyjscy, którzy dokańczali maltretowanie Polaków zaczęte przez NKWD.
Polacy – przeważnie inteligencja, oficerowie, doktorzy, inżynierowie, profesorzy i in. Duch między więźniami bardzo dobry, jeden drugiego pocieszał, jak mógł, uczyli się historii, geografii i obcych języków.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Godz. 4.00 rano pobudka, 5.30 śniadanie, 6.30 odmarsz do pracy, która trwała do nocy, potem sprawdzenie przez NKWD, czy kogo nie brakuje i z powrotem do baraków; godz. 20.00 obiad, 21.00 spanie. Norma pracy w lesie – półtora metra śniegu, wynoszenie drzewa, sześć metrów sześciennych na odległość stu metrów na jednego człowieka; wyrąb lasu średniego, 211 m2 [drzewa] złożyć i spalić gałęzie.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Władze NKWD prowokowały przez nasyłanie szpiclów. Śledztwo trwało od godz. 21.00 do 3.00–4.00 rano przez tydzień lub dwa. Wymyślali fikcyjnych świadków, przeważnie zarzucali szpiegostwo na rzecz Niemiec.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska żadna. O ile [ktoś] nie miał 40 stopni temperatury, doktor nie zwolnił od pracy.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Łączność z domem żadna.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Zwolniony zostałem 1 września 1941 r. i transportem, którego komendantem był kpt. Sienkiewicz, przyjechałem do Tockoje 13 września 1941 r.
Miejsce postoju, 3 marca 1943 r.