Alina Sylwestrówna
kl. VI
Szkoła nr 3
Skarżysko-Kamienna
O czym mówią zbiorowe mogiły?
Nadeszły listopadowe dni, poświęcone pamięci umarłych. Zaludniły się cmentarze. W powodzi kwiatów toną wszystkie mogiły. Płonące świece rozświetlają ciemne mroki, które dawniej otaczały nagrobki. Nad grobami pochylają się poważne, skupione postacie. W oczach perlą się łzy, a zbielałe wargi szepcą pacierze za tych, którzy umarli, którzy polegli na polu chwały, którzy zginęli męczeńską śmiercią. Tych mogił [jest] najwięcej. Kryją [one] w swych głębiach dziesiątki, a nawet setki umarłych przedwcześnie najlepszych synów Ojczyzny, czasami sam kwiat młodzieży polskiej, która przeciwstawiała się z hartem ducha wrogowi. Nie ma w Polsce miejscowości, w której by nie było zbiorowej mogiły.
Są to ofiary okrucieństw i zbrodni niemieckich. [Okupanci] popełnili zbrodnie już nie na jednostkach, ale na całych masach [ludzi], dlatego jest tyle zbiorowych mogił. Masowe aresztowania, więzienie, śledztwa, a w końcu wspólna mogiła – oto męczeńska droga tych, którzy umiłowali Ojczyznę, dla niej działali w tajnych organizacjach i dla niej ginęli, zabierając tajemnicę ze sobą do grobu. Tych bohaterów oprawca niemiecki lękał się najbardziej. Nad tymi mogiłami staniemy wszyscy, aby oddać hołd tym, którzy się nie ugięli. Te mogiły napełniają nas dumą, mówią o dzielności i bohaterstwie najlepszych synów Ojczyzny.
Nad tymi mogiłami równocześnie powinniśmy zapłakać, albowiem legły tam najlepsze jednostki, najwartościowsze charaktery, [najszlachetniejsze] postacie. Przerzedzone szeregi tych [mężnych] Polaków my, młodzież polska, musimy zastąpić. Kiedy tamci złożyli dla Ojczyzny życie, musimy złożyć dla niej wszystkie swoje prace i zdolności.