ZDZISŁAW SPŁAWSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód, stan cywilny):

Kan. Zdzisław Spławski, ur. w 1918 r., kawaler.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Wywieziono mnie 13 kwietnia 1940 r. z powodu aresztowania szwagra.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca robót przymusowych:

Kołchoz w Kazachskiej Republice, siewierokazachstanskoj [?] obłasti, [nieczytelne] do 12 maja 1941 r., następnie na budowie linii kolejowej Akmoleńsk–Kartały.

4. Opis obozu, więzienia:

Kolonia położona niedaleko linii kolejowej. Step. Warunki mieszkaniowe możliwe. Rodzina wynajmowała sobie mieszkanie, za które musiała płacić.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców:

Przeważnie rodziny oficerów oraz rodziny policyjne i wolnych zawodów. Zesłane rodziny z powodu aresztowania mężów, względnie mężowie w obozach jeńców. Poziom umysłowy wysoki, wzajemne stosunki bardzo dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Praca na linii kolejowej. Zaczynała się o 6.00 i trwała 11 godzin. Norma przy ładowaniu gliny – dziesięć kubametrów. Na miesiąc zarabiałem od 400 do 500 rubli. Na miejscu pracy był skład, z którego korzystaliśmy – dość dobry dowóz artykułów. Zarobek nie wystarczał na wyżywienie, sprzedawało się ubrania na uzupełnienie braków. Ubranie własne. Koleżeńskość na każdym stopniu.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek był na początku przychylny, a później wrogi. Odbywały się zebrania agitacyjne, na które nas zmuszano chodzić, a na których strasznie krytykowano rządy polskie i stosunki.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska była zawsze spóźniona albo w ogóle jej nie było. Śmiertelność bardzo mała.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?

Otrzymywałem listy od matki z ziem okupowanych przez Niemcy, jak również z Wołynia. Listy przychodziły regularnie.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Po zawarciu układu polsko-sowieckiego [ten], kto chciał, mógł swobodnie się poruszać. Do wojska wyjechałem w październiku 1941 r. przez wojenkomat.