Warszawa, 1 marca 1946 r. Sędzia Stanisław Rybiński, delegowany do Komisji Badania Zbrodni Niemieckich, przesłuchał niżej wymienionego w charakterze świadka. Po uprzedzeniu świadka o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o znaczeniu przysięgi sędzia odebrał od niego przysięgę, po czym świadek zeznał, co następuje:
Imię i nazwisko | Józef Wieczorek |
Data urodzenia | 18 listopada 1891 r. |
Imiona rodziców | Józef i Franciszka ze Stachurskich |
Zajęcie | emeryt |
Wykształcenie | absolwent WSH |
Miejsce zamieszkana | Warszawa, ul. Stalowa 46 m. 16 |
Wyznanie | rzymskokatolickie |
Karalność | niekarany |
Stawiłem się do Biura Komisji na skutek odezwy ogłoszonej dziennikach. Na stwierdzenie mej tożsamości okazuję kartę rozpoznawczą nr 156519 (okazuje). Wybuch wojny w 1939 roku zastał mnie we wsi Kobyłka pod Warszawą. Po kapitulacji, w październiku tego roku, wróciłem do stałego mego miejsca zamieszkania w Warszawie, gdzie mieszkam i obecnie. Składam cztery odpisy plakatów niemieckich, zawierających listy straconych w egzekucjach publicznych Polaków oraz trzy notatki o tych egzekucjach. W owych czasach, gdy Niemcy rozklejali na murach Warszawy plakaty, starałem się możliwie wiernie skopiować je. Nie mogłem jednak skopiować wszystkich plakatów, bo było ich za dużo. Czasem jednak notowałem tylko datę egzekucji i liczbę ofiar (złożone). Ja sam na ogół mniej zetknąłem się z represjami ze strony Niemców. Zdarzył się jednak ze mną taki wypadek.
Na samym początku listopada 1939, wychodząc z domu, zauważyłem naprzeciwko chodzącego koło jakiegoś niemieckiego urzędu zbrojnego szyldwacha. Spojrzałem na niego i uderzyłem się palcem w czoło. To tak oburzyło go, że rzucił się za mną, zatrzymał mnie i sprowadził do swego urzędu, a sam wrócił na posterunek. Inni żołnierze, poinformowani przez niego, o co chodzi, kazali mi sprzątać urząd, umyć podłogę i sedesy w ustępie, po czym jeszcze pobili mnie po ciele i po głowie (jeden raz) tak dotkliwie, że omdlałem. Przyznaję, że poprzednio byłem nieostrożny i gdy mnie spytali, dlaczego uderzyłem się palcem w czoło, powiedziałem, że jestem niezadowolony, że oni weszli do cudzego kraju. Wówczas to z początku zmusili mnie, bym przetaczał ciężką taczkę z kamieniami, a później, jak wyżej wspomniałem, kazali myć kuchnię i ustęp.
Dodaję jeszcze, że bratanek mojej żony, major Stanisław Juszkiewicz, oficer WP w czynnej służbie, nie zdecydował się zarejestrować, jak to nakazywali Niemcy. Gdy dowiedzieli się, że jest oficerem, uwięzili go w Krakowie, długo trzymali w więzieniu i w końcu rozstrzelali.
Odczytano.
Warszawa, 1 marca 1946r.
Józef Wieczorek
Warszawa-Praga, ul. Stalowa 46 m. 16
Do Komisji Głównej
Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce
Gmach sądów grodzkich, pokój 643, VI piętro
ul. Leszno 53
w Warszawie
Składam pięć odpisów przepisanych przeze mnie obwieszczeń, z 252 (dwieście pięćdziesiąt dwa) nazwiskami rozstrzelanych przez Niemców. W obwieszczeniu z datą 1 grudnia 1943 roku, którego jednak nie przepisałem, zauważyłem nazwisko znajomego E. Ciurlika. E. Ciurlik, urodzony w 1892 lub 1891 roku był synem nauczyciela ludowego we wsi Kazimierza Wielka, w pow. miechowskim lub pińczowskim w woj. kieleckim.
Kończąc, zaznaczam, że w 1939 toku we wsi Kobyłka pod Warszawą czytałem krótkie zarządzenie, grożące odpowiedzialnością zbiorową za czyny i działania przeciw niemieckie.
Obwieszczenie
Dnia 13 listopada 1943 r. zostało przy dworcu Warszawa Zachodnia […] dwóch żołnierzy niemieckich wieloma strzałami ciężko ranionych i obrabowanych. Dalej został dnia 15 listopada 1943 r. jeden żołnierz niemiecki przy ul. Białołęckiej i jeden żołnierz SS przy ul. Różanej w niecny sposób napadnięty i raniony.
Dlatego kazałem następujące osoby, które zostały skazane przez sąd doraźny, a były tymczasowo przewidziane do ułaskawienia, w dniu 17 listopada 1943 r. publicznie rozstrzelać.
1. Sterniński Witold ur. 9.5.1925
2. Modrzewski Franciszek 1.8.1924
3. Miziarski Jan 22.5.1924
4. Rękowski Jan 9.1.1925
5. Fijałkowski Lech 5.7.1925
6. Durlik Ryszard 17.1.1925
7. Podhorecki Roman 31.12.1919
8. Skrzypczyński Władysław 18.3.1916
9. Wilkoszewski Wacław 27.6.1907
10. Olejnicki Władysław 2.6.1828
11. Dąbrowski Eugeniusz 29.8.1914
12. Miszewski Władysław 11.1.1921
13. Sawicki Andrzej 12.1.1914
14. Lipczyński Wiesław 29.1.1922
15. Leśniewski Wacław 28.5.1906
16. Horwath Bohdan 20.9.1922
17. Polkowski Zygmunt 12.8.1916
18. Wardziński Antoni 23.6.1915
19. Karolak Eugeniusz 7.3.1905
20. Wardziński Bartłomiej 3.6.1923
21. Malec Adam 31.5.1920
22. BiriukowWładymir 1.10.1909
23. Borawski Mieczysław 5.3.1922
24. Duda Henryk Jan 5.2.1923
25. Pawłowski Stanisław 16.6.1923
26. Suchecki Henryk 26.8.1914
27. Carewicz Jan 14.4.1914
28. Zarzycki Stefan 12.8.1921
29. Zieziulewicz Kazimierz 3.12.1913
30. Okoński Andrzej 22.10.1924
31. Tarkowski Bogusław 9.11.1914
32. Wojciechowski Kazimierz 4.3.1908
33. Gryczuk Zbigniew 11.3.1920
34. Buczkowski Józef 1.4.1904
35. Kryński Kazimierz 1.12.1885
36. Trociński Walenty 16.2.1903
37. Smolik Bernardyn Marian 20.5.1922
38. Szeszko Leon 20.2.1907
39. Sopoćko Zbigniew 4.9.1927
40. Lemańczyk Edmund 15.2.1903
Dalej zostali przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa na podstawie § § 1 i 2 zarządzenia o zwalczaniu wykroczeń przeciwko dziełu odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 2.10.43 r. z powodu posiadania broni i udziału w zabronionych organizacjach w dniu 16.11.43 r. skazani na karę śmierci.
1. [Zięcie]lski Feliks [?] ur.16.9.1916
2. Siemnowicz Wiktor 21.5.1923
3. Kowalski Feliks 29.5.1893
4. Klimowicz Wiesław 23.12.1922
5. Kowalski Józef 7.2.1890
6. Bedyk Franciszek 23.10.1899
7. Biłat Eustachiusz 14.4.1912
8. Hankus Karol 24.5.1893
9. Grzybowski Zygmunt 2.5.1912
10. Kucharski Stanisław 6.1.1892
11. Mazulak Władysław 21.2.1902
12. Reda Jerzy 14.6.1908
13. Skibiński Jerzy 6.6.1909
14. Wereszczaka Witold 12.12.1914
15. Cybulski Tadeusz 1.8.1899
16. Kądziela Julian 22.10.1921
17. Hejncz Zbigniew 2.3.1925
18. Zaleczny Eugeniusz 4.1.1925
19. Sienkowski Jan 2.4.1900
20. Goryński Ludwik 7.6.1908
21. Rybicki Kazimierz 30.11.1884
22. Rudziński Wiesław 2.6.1918
23. Szczepański Stanisław 4.10.1924
24. Kowalski Antoni 17.1.1924
25. Mańkowski Edmund 21.10.1903
26. Zycki Władysław 20.6.1920
27. Pieta Franciszek 9.12.1905
28. Bicz Hieronim 8.6.1925
29. Kułakowski Józef 16.10.1920
30. Kułakowski Jan 14.5.1908
31. Siwek Władysław 15.8.1900
32. Chmiel Roman 14.2.1908
33. Kułakowski Józef 13.3.1913
Z wyżej wymienionych objęci liczbą od 1 do 3 zostali już straceni, ponieważ byli
w posiadaniu broni i należeli do grup terrorystycznych. Wymienieni od liczby 4 do 33
są przewidziani do ułaskawienia. Gdyby jednak w ciągu najbliższych trzech miesięcy
na obszarze miasta Warszawy lub starostwa powiatu warszawskiego miały zdarzyć się akty
gwałtu, szczególnie napady na Niemców, obywateli państw sprzymierzonych z Rzeszą
Wielkoniemiecką albo na Niemców pracujących w interesie dzieła odbudowy w Generalnym
Gubernatorstwie, w wypadku, gdy sprawcy nie będą natychmiast zatrzymani, wyrok będzie
natychmiast wykonany na przewidzianych do ułaskawienia, a mianowicie w ten sposób,
że za każdy napad na taką osobę przewidziany akt ułaskawienia będzie cofany przynajmniej
dla 10 skazanych.
Jeśli czyn jest dokonany przez elementy komunistyczne, to z liczby wyżej wymienionych będą wykluczeni komuniści z aktu ułaskawienia, jeśli natomiast czyn jest dokonany przez inne elementy, wprowadzone na [błędną?] drogę, to z wyżej wymienionych będą wykluczone z aktu ułaskawienia te osoby, które były politycznie przybliżone tymże. Leży zatem w rękach ludności niemieckiej [sic] przez natychmiastowe zatrzymanie lub spowodowanie zatrzymania sprawców lub przez wywieranie wpływu na znane jej, a sprowadzone na złą drogę elementy lub przez dokonanie doniesienia na osoby podejrzane, przyczynić się do tego, by wyrok na skazanych a przewidzianych do ułaskawienia nie był wykonany.
Warszawa, dnia 18 listopada 1943 r.
Dowódca SS – i Policji
na Dystrykt Warszawski
Obwieszczenie 63
Lublin, 23 listopada 1943 r.
24 śmierć
100 zakładników
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 1 grudnia 1943 r.
20 śmierć
Eugeniusz Ciurlik
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 30 listopada 1943 r.
30 śmierć 50 zakładników
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 15 grudnia 1943 r.
270 śmierć
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 20 grudnia 1943 r.
20 śmierć; 23 zakładników
Obwieszczenie
Warszawa; dnia 3 stycznia 1944 r.
40 śmierć; 23 zakładników
Obwieszczenie
70 Polaków, którzy w ostatnim czasie za pomocą broni dopuszczali się czynów zbrodniczych wobec Niemców, posiadali na ten cel broń, względnie byli pomocni wykonawcom tych czynów, zostali według § § 1,2,3,4,5,6,8 i 9 II Rozporządzenia o zwalczaniu czynów zbrodniczych w Generalnej Guberni dnia 26.11.1941 łącznie z § § 2 i 3 Rozporządzenia o posiadaniu broni w Generalnej Guberni przez sąd doraźny skazani na śmierć. Wyrok został wykonany.
Warszawa, dnia 12 lutego 1943 r.
Der Höhere SS-und Polizeiführer im Generalgourernement, der Staatssekretär für das Sicherheitswesen
SS-Obergruppenführer u. General der PolizeigesKrüger
Obwieszczenie
Warszawa; dnia 27 grudnia 1943 r.
40 śmierć; 63 zakładników
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 10 grudnia 1943 r.
20 śmierć; 107 zakładników
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 2 grudnia 1943 r.
30 śmierć, 30 zakładników
Obwieszczenie
Warszawa, dnia 3 grudnia 1943 r.
100 śmierć
Obwieszczenie
Mimo moich wielokrotnych nawoływań dokonano w dniu 19.11.1943 roku znowu aktów gwałtu na Niemcach i osobach stojących w służbie niemieckiej. I tak zostało w pewnym pociągu pospiesznym w pobliżu Dworca Warszawa Wschodnia kilku żołnierzy niemieckich ciężko ranionych, a jeden żołnierz Wehrmachtu przy ul. Nasielskiej kilku strzałami rewolwer […] zraniony.
Dlatego kazałem następujących 20 przestępców, którzy zostali skazani przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa, a byli tymczasowo przedstawieni do ułaskawienia, w dniu 24.11.1943 r. publicznie rozstrzelać:
1. Klimowicz Wiesław ur. 23.12.1922
2. Hemkus [?] Karol 24.5.1893
3. Grzybowski Zygmunt 2.5.1912
4. Kucharski Stanisław 6.1.1892
5. Mazulak Władysław 21.2.1902
6. Reda Jerzy 14.6.1908
7. Skibiński Jerzy 6.6.1909
8. Wereszczak Witold 12.12.1914
9. Kądziela Julian 22.10.1921
10. Hejncz Zbigniew 2.3.1925
11. Zaleczny Eugeniusz 4.1.1925
12. Sienkowski Jan 2.4.1900
13. Goryński Ludwik 7.6.1908
14. Rybicki Kazimierz 30.11.1884
15. Rudziński Wiesław 2.6.1918
16. Szczepański Stanisław 4.10.1924
17. Kowalski Antoni 17.1.1924
18. Mańkowski Edmund 21.10.1905
19. Życki Władysław 20.6.1920
20. Pieta Franciszek 9.12.1905
Dalej zostali przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa na podstawie § § 1i 2 zarządzenia o zwalczaniu wykroczeń przeciw dziełu odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 2.10.43 r. z powodu posiadania broni i udziału w zakazanych organizacjach w dniu 23.11.43 r. skazani na karę śmierci.
1. Wróblewski dr Józef ur. 5.3.1908
2. Romanowski Henryk 22.12.1913
3. Wojtowicz Jan 1 4.4.1915
4. Czarnecki Kazimierz 17.2.1980
5. Jóźwiak Bolesław 25.1.1912
6. Szymoniak Marian Tadeusz 16.8.1922
7. Olszewski Zdzisław 30.9.1911
8. Godlewski Antoni 5.5.1896
9. Pietrakiewicz Aleksander 14.6.1924
10. Lipiński Henryk 1.1.1902
11. Zielnik Bogusław 16.6.1924
12. Czarnecki Kazimierz 18.10.1907
13. Kochanowski Edward 13.10.1914
14. Willich Edmund 25.2.1899
15. Ściślak Jerzy 30.11.1922
16. Szczepański Ryszard 4.4.1912
17. Nowakowski Tadeusz 28. 10.1907
18. Czajkowski Mieczysław 19.5.1898
19. Wiśniewski dr Tadeusz 12.5.1905
20. Kotlarewski Feoktist 4.1.1894
21. Kętrzyński Stanisław 10.9.1876
22. Kuckowski Zygmunt 11.11.1923
23. Dolanowski Władysław 19.12.1910
24. Motyl Władysław 25.6.1888
25. Grabarczyk Stanisław 15.4.1917
26. Antolak Stanisław 1.11.1908
27. Orzechowski Bogumił 12.12.1826
28. Kozera Mieczysław 1.12.1911
29. Panek[?] Jerzy 17.8.1918
30. Szymański Romuald 7.2.1905
Z wyżej wymienionych objęci numerami od 1 do 7 zostali już straceni, ponieważ byli w posiadaniu broni i należeli do grup terrorystycznych.
Wymienieni z listy od 8 do 32 są przewidziani do ułaskawienia.