JÓZEF WRZOS

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Strzelec Józef Wrzos, robotnik, kawaler.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

W końcu września 1939 r. wraz z wojskiem wpadłem do niewoli w mieście Koret [Korzec?].

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Nazwy obozów: Zahorce, Brody, Zimna Woda, Rzęsna Ruska, Skniłów, Starobielsk.

4. Opis obozu, więzienia:

Opis obozu Zahorce. Majątek ziemski, myśmy mieszkali w oborach. Spaliśmy na deskach. Dwa razy dziennie wodnista zupka i 600 g chleba. Na pracę wychodziliśmy o godz. 8.00 rano, cztery kilometry od majątku na szosę. Tłukliśmy kamienie i kopaliśmy rowy. Normy były bardzo wysokie i nikt ich nie wykonywał. Odbijało się to na wyżywieniu, gdyż zmniejszyli rację chleba do 400 g. Do pracy wyganiano wszystkich, zwolnienia nie było, chyba jeżeli ktoś już nie mógł wstać z posłania. Na robotach specjalni naganiacze uważali, aby nie odpoczywać.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Skład narodowościowy różny, w 70 proc. Polacy. Większość rolników i robotników, mało inteligencji. Ukraińcy i Białorusini skarżyli się, że niepotrzebnie cierpią za Polskę.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Warunki higieniczne fatalne, ogromne zawszenie. Wiele wypadków zachorowań, a z braku odpowiednich lekarstw bywały i wypadki śmierci.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Przesłuchania były częste, spowodowane doniesieniami, odbywały się w nocy.

8. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:

Jeżeli idzie o utrzymanie łączności z krajem, to na liczne moje listy otrzymałem tylko dwie pocztówki przez półtora roku.

9. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:

24 sierpnia 1941 r. w Starobielsku zostałem zwolniony na podstawie umowy polsko- sowieckiej. 8 marca 1942 r. wstąpiłem w Tocku [Tockoje] do armii.