I.
1. Nazwa obozu:
Szepietówka.
2. Skład jeńców:
Obóz koncentracyjny, obejmujący żołnierzy wszystkich stopni.
3. Liczba jeńców:
Kilkanaście tysięcy.
4. Czas istnienia obozu:
Mój pobyt [trwał] od 28 września do 5 października 1939 r.
5. Opis obozu:
Budynki koszarowe, murowane. Posadzka betonowa. Warunki bytu – minimum egzystencji, raz dziennie zupa, 300 g chleba. Ogromne natłoczenie ludzi uniemożliwiało utrzymanie czystości. Brak pomocy lekarskiej dla chorych.
6. Życie w obozie:
Podział na bloki i setki. Pracy nie było. Przeprowadzano wstępne organizacje. Spisano pierwszą ewidencję.
II.
1. Nazwa obozu:
Dubno.
2. Skład jeńców:
Pierwsze przeznaczenie: dla rzutów jeńców przewidzianych do pracy na terenie Małopolski Wschodniej. Obóz obejmował żołnierzy wszystkich stopni. Oficerowie oficjalnie nie występowali.
3. Liczba jeńców:
Początkowo ok. 2000. Na stałe pozostało 700.
4. Czas istnienia obozu:
Mój pobyt [trwał] od 8 października do 19 listopada 1939 r.
5. Opis obozu:
Chmielarnia nad rzeką Ikwą. W pierwszych dniach bardzo ciasno. Posłania na podłodze z worków od chmielu. Polska ludność bardzo wydatnie niosła swą pomoc; w pierwszych dniach nie zabraniano wstępu na teren obozu. Po odesłaniu znacznej większości do innych pomieszczeń, warunki bytu polepszyły się nieco. Zbudowano prycze. Zorganizowano pomoc lekarską, uregulowano wyżywienie.
6. Życie w obozie:
Podział na setki. Przy końcu października rozpoczęto prace nad budową zachodnioukraińskiej drogi. Pracowaliśmy pod konwojem. Praca miała być dobrowolna, jednak od pierwszych dni zaczęto stosować kary dla uchylających się od niej.
III.
1. Nazwa obozu:
Warkowicze (19 km od Dubna w stronę Równego).
2. Skład jeńców:
Obóz dla szeregowych. Dwóch oficerów ukrywających się incognito. Kilku podchorążych.
3. Liczba jeńców:
Około 600.
4. Czas istnienia obozu:
Do 2 czerwca 1940 r.
5. Opis obozu:
Obóz założony obok cmentarza. Duże namioty o podwójnym płótnie, po 125 ludzi w każdym, ogrzewane dwoma żelaznymi piecykami. Opału bardzo mało. Zimno, ciasno i ciemno. Odżywianie słabe. Nie dbano o higienę. Na terenie obozu nie było wody. Bardzo rozmnożyły się wszy.
6. Życie w obozie:
Pojawił się podział na brygady robocze. Rozpoczęła się propaganda współzawodnictwa. Wprowadzono trzy kotły. Brak ciepłej odzieży i obuwia, mimo to do pracy zmuszano głodem. Opornych karano karcerem. „Demoralizujących” otoczenie zabierano do innych obozów. Organizowano propagandowe pogadanki, których tematem był ustrój ZSRR i jego dobrodziejstwa. Pokazano dwa filmy propagandowe. Jeńców z terenów zajętych przez ZSRR rozkonwojowano.
9. Zmarli:
Przy masowej ucieczce zastrzelono jednego jeńca, kilku raniono. Zmarły nazywał się Świderski (wieś Kamionna koło Łochowa).
IV.
1. Nazwa obozu:
Młodawa (11 km od Dubna w stronę Równego).
2. Skład jeńców:
Szeregowi.
3. Liczba jeńców:
Około 400.
4. Czas istnienia obozu:
2 czerwca – 3 listopada 1940 r.
5. Opis obozu:
Obóz założony w polu. Namioty, jeden barak drewniany. Budynki administracyjne – baraki. Namioty były zniszczone, dachy budynków nieszczelne, wskutek czego bardzo dotkliwie odczuwaliśmy deszcze. Wyżywienie najlepsze z całego okresu niewoli. Istniała możliwość kupowania nabiału po względnie niskich cenach. Wytępiono wszy. Polepszono warunki [życia] chorych.
6. Życie w obozie:
Podział na brygady. Przymusowa praca przy budowie drogi. 12-godzinny dzień pracy. Skasowano niedziele i święta. Kilka wypadków ucieczki. Losy uciekinierów nieznane.
9. Zmarli:
Jeden z jeńców podczas powrotu z pracy dostał się pod koła wozu traktorowego. Zmarł. Nazwiska nie pamiętam.
V.
1. Nazwa obozu:
Turyczewo k. Smygi (okolice Krzemieńca).
2. Skład jeńców:
Szeregowi.
3. Liczba jeńców:
110.
4. Czas istnienia obozu:
15 grudnia 1940 – 22 kwietnia 1941 r.
5. Opis obozu:
Leśniczówka. Warunki mieszkaniowe dość dobre. Ciasno. Opału pod dostatkiem. Wyżywienie słabe. Wysokie normy pracy odbierały możliwość zarobku.
6. Życie w obozie:
Podział na brygady. Praca przy zwałce lasu. Dzięki bardzo zdrowej okolicy, mimo ciężkiej pracy i złego wyżywienia, stan zdrowotny jeńców był dobry. Rozrywek kulturalnych brak.
VI.
1. Nazwa obozu:
Świętosław k. Skolego.
2. Skład jeńców:
Szeregowi.
3. Liczba jeńców:
Nie znam.
4. Czas istnienia obozu:
Zlikwidowany 27 czerwca 1941 r.
5. Opis obozu:
Baraki drewniane, dość solidne. Wyżywienie uzależnione od wypracowanych norm. Na ogół słabe.
6. Życie w obozie:
Praca w kamieniołomach, ciężka i niebezpieczna. Normy wysokie. Wzmożona propaganda. Przymusowe pogadanki. Zaostrzono dyscyplinę.
Radykalna zmiana stosunków po wybuchu wojny ZSRR z Niemcami. Obniżono racje wyżywienia, lecz przestano zmuszać do pracy. 27 czerwca 1941 r. pospiesznie zlikwidowano obóz i rozpoczęto ewakuację do Starobielska trwającą do 23 lipca 1941 r.