JADWIGA PLECIAK

1. [Dane osobiste:]

Ochotniczka Jadwiga Pleciak, ur. 3 listopada 1923 r., [zamieszkała] osada wojskowa Hallerowo, pow. Równe, Wołyń, uczennica, panna.

2. [Data i okoliczności aresztowania:]

W roku 1940, 10 lutego wysłana zostałam wraz z rodziną do archangielskiej obłasti, rejon Kotłas, posiołek Monastyrek.

3. [Nazwa obozu, więzienia, miejsce przymusowych robót:]

Posiołek był położony nad rzeką Dwiną.

4. [Opis obozu, więzienia:]

W barakach mieszkało po kilkadziesiąt osób. Było ciasno, brudno i niewygodnie.

5. [Skład jeńców, więźniów, zesłańców:]

Na posiołku byli sami Polacy zesłani za to, że mieli swoją własną ziemię. Byli to sami rolnicy, koloniści z okolic Lwowa i Brodów i osadnicy z Wołynia. Wszystkich Polaków było na posiołku 300 osób.

6. [Życie w obozie, więzieniu:]

Życie w obozie płynęło w ciągłym trudzie i bojaźni. Rano o bardzo wczesnej porze chodziliśmy do pracy. Pracowaliśmy przy spławianiu drzewa do rzeki. Norma była w ogóle nie do wykonania. Zarabialiśmy bardzo mało. Nie wystarczało absolutnie na wyżywienie. W magazynach bardzo mało było chleba. Ubrania były bardzo drogie.

7. [Stosunek władz NKWD do Polaków:]

Opiekę swoją nad nami roztaczali komendanci, którzy byli członkami NKWD. Wpajali oni w dzieci polskie komunizm, a przynajmniej starali się wpoić, bo im się to nie udawało absolutnie. Rodzice każdego polskiego dziecka tak przygotowali te dzieci, że absolutnie NKWD nie uczyniło na mnie żadnych zmian moralnych. Powstawały z tego powodu przykre następstwa dla nas, bo mścili się NKWD-ziści, nie dając nam pracy i chleba, lub gonili jak psy do pracy i za to nie dawali chleba i pieniędzy.

8. [Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:]

Pomoc lekarska była bardzo nikła. Człowiek, który był umierający, dopiero był odstawiany do szpitala, gdzie po kilku dniach umierał. Wypadków takich było bardzo dużo. Zmarło 18 Polaków – z wycieńczenia, ciężkiej pracy i głodu.

10. [Kiedy została zwolniona i w jaki sposób dostała się do armii?]

Po amnestii dostałam się do kołchozu koło Stalinabadu, w roku 1942 w styczniu. 26 lutego dostałam się do Jangijul. W kwietniu do Iranu. W Teheranie w maju wstąpiłam do Pomocniczej Służby Kobiet.