ZENON KOKOSIŃSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

St. strzelec Zenon Kokosiński, 24 lata, uczeń, kawaler.

2. Data i okoliczności aresztowania:

7 marca 1940 roku aresztowano [mnie] w nocy, w domu w Łucku, na skutek wykrycia organizacji Pionierów Młodej Polski.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych prac:

Bureińskij żelieznodorożnyj stroitielnyj łagier, amurskaja obłast.

4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):

Olbrzymie, nieopalane, zapluskwione i zawszone baraki, przepełnione ludźmi.

5. Skład jeńców, więźniów (narodowość, kategoria przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki etc.):

Przeważnie Polacy, kazacy [Kazachowie], Turkmeni, Ukraińcy. Przestępcy polityczni, tzw. kontrewolucjoniści. Przeważnie inteligencja. Kradzieże i rabunki, co do których władze NKWD nie interweniowały.

6. Życie w obozie, więzieniu itp. (przebieg przeciętnego dnia, warunki pracy, normy, wynagrodzenie, wyżywienie, ubranie, życie koleżeńskie i kulturalne etc.):

Praca od wschodu do zachodu słońca, bez wynagrodzenia. Za [wyrobienie] 120 proc. normy 700 gramów chleba i obiad z dwu dań. Norma: 4 metry sześcienne ziemi wykopać i wywieźć na taczce. Ubranie: łachmany i gumowe buty z opon. Narodowościowe grupy [trzymały się] ze sobą. Rozrywek brak.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków (sposób badania, tortury, kary, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce etc.):

Głód, izolator – badanie bez przerwy cztery doby, zmuszano mnie do przyznania się do winy, każąc siedzieć bez ruchu na taborecie bez denka. Informacje o Polsce: Polszy bolsze nie budiet.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność (wymienić nazwiska zmarłych):

Ambulatoria, w których brakowało lekarstw i specjalistów. Śmiertelność – 5 proc. (Ryszard Nowak, Tadeusz Lubański).

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?

Rzadkie listy. Przychodziły paczki, z których połowa prowiantu nie wiadomo jak znikła.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zwolniony 25 grudnia 1941 r. przejechałem do Bernaułu, nowosybirska obłast , do armii polskiej wstąpiłem w Gorczakowie 23 marca 1942 r. Podróżowałem koleją na bilet kupiony przez władze NKWD.