MARIAN GRUSZECKI


1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, numer poczty polowej, wiek, zawód, stan cywilny):


Kanonier Marian Gruszecki, wiek 35 lat, zawód rolnik, żonaty, nr poczty polowej 161.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

27 września 1939 roku w osadzie Kowardzieki, pow. Brześć nad Bugiem, woj. poleskie, jako syn osadnika wojskowego (aresztowany), a rodzina została wywieziona w 1940 roku.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:

Obóz, irkuckaja obłast. Na roboty chodziłem siedem kilometrów do miejscowości Łoporok.

4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):

Budynki z okrągłego drewna, w górach i lasach. Warunki były beznadziejne, pluskwy, wszy, brud i choroby.

5. Skład jeńców, więźniów, zesłańców (narodowość, kategoria przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki etc.):

Zesłańcy cywilni, osadnicy wojskowi, służba Lasów Państwowych i urzędnicy. Wszystko o wysokim poziomie. Stosunki między nami były dobre.

6. Życie w obozie, więzieniu itp. (przebieg przeciętnego dnia, warunki pracy, normy, wynagrodzenie, wyżywienie, ubranie, życie koleżeńskie i kulturalne):

Pobudka o 6.00 rano, o godzinie 7.00 do pracy. Warunki bardzo ciężkie. Wynagrodzenie za pracę otrzymywałem – 80 rubli na miesiąc. Wyżywienie zależało od pracy, o ile wyrobił 100 proc. [normy], dostał 800 gramów chleba i zupy bez tłuszczu, herbata bez cukru i to wszystko trzy razy dziennie. Ubranie żadne, prócz tego, co miałem z Polski. Życie koleżeńskie i kulturalne dobre.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków (sposób badania, tortury, kary, propaganda komunistyczna, informacje o Polsce etc.):

Okropne. Badali tylko w nocy, w sposób straszny, przystawiali rewolwer do czoła, bili i wsadzali do karceru. Nakłaniali do komuny i że państwa demokratyczne muszą zniknąć, o Polsce nie myśleć wcale, bo już nie zobaczymy jej więcej.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność (wymienić nazwiska zmarłych):

Lekarz był, tylko nie miał środków leczniczych. Szpital był bezpowrotny. W moich oczach umarli: Stanisław Garczyk, Stanisław Zębski, Władysław Posłuszny, Paweł Ejstyner, Wiktor Szymański, Mikołaj Żarkiewicz i wielu innych, których nie pamiętam, lecz dnia nie było, żeby nie było 15 do 20 trupów. Ci wszyscy, którzy tu są podani, są z tej samej miejscowości co i ja.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?

Żadna.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii.?

23 września 1941 zostałem zwolniony z więzienia i własnymi środkami dostałem się do armii polskiej.

Mp., 17 marca 1943 r.