MARIA DRAGUN

1. [Dane osobiste:]

Ochotniczka Maria Dragun, ur. 12 października 1898 r. w Wilnie, wdowa. Pluton sztabowy Pomocniczej Służby Kobiet dowództwa Et. A.

2. [Data i okoliczności aresztowania:]

Zostałam wywieziona z Wilna 14 czerwca 1941 roku wraz z mężem. Na stacji w Wilnie rozłączyli nas. Mnie wywieźli do Ałtajskiego Kraju (Syberia), męża mojego zabrali do więzienia, a potem do lagru, północny Ural 47 lagier i tam zmarł w grudniu 1941 roku z wycieńczenia. Świadkami tej strasznej śmierci mego męża byli ks. Wacław Krawczyk i Stanisław Kościałkowski prof. Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.

3. [Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych prac:]

Rubcowski rejon, 3 oddzielenie [otdielenije], sowchoz Świekło

4. [Opis obozu, więzienia itp.:]

Gleba dość urodzajna. Woda do mycia w zbiorniku (tzw. aryk). 52 osoby wraz z Żydami, do spania prycze, stoły i ławki. Higiena zła, brak ubikacji, mydło kupowaliśmy sami. Sprzedawaliśmy własne rzeczy, gdyż za pracę nie mieliśmy płacone, dopiero po dłuższym czasie [płacono].

5. [Skład jeńców, więźniów, zesłańców:]

Byli ze mną tylko zesłańcy. Stosunki między nami były dobre.

6. [Życie w obozie, więzieniu:]

Wstawaliśmy o godzinie 5.00 rano, o 6.00 rozpoczynała się praca. Pracowałam dwanaście godzin dziennie, w tym osiem godzin mnie liczono, a cztery godziny na czerwoną armię. Żadnych instytucji kulturalnych nie było.

7. [Stosunek władz NKWD do Polaków:]

Agitacja komunistyczna była prowadzona w czasie pracy przez agitatorów.

8. [Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:]

Pomocy lekarskiej na miejscu nie było. Zmarły cztery osoby, nazwisk nie pamiętam. Jedna osoba starsza i troje dzieci.

9. [Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?]

Poczta funkcjonowała źle, listy ginęły, paczek żywnościowych nie otrzymywało się wszystkich.

10. [Kiedy została zwolniona i w jaki sposób dostał się do armii?]

Zwolniona zostałam w październiku 1941 roku. Pracowałam w kołchozie w Uzbekistanie. 28 marca 1942 roku wyjechałam do Persji. Do PSK wstąpiłam 23 maja 1942 roku w Teheranie na podstawie złożonego podania.