TEOFIL OLENDER

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Kpr. Teofil Olender, ur. w 1897 r. w woj. lubelskim, pow. Puławy, z zawodu jestem kucharzem.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Aresztowany przez władze sowieckie NKWD zostałem 29 czerwca 1940 r. we wsi Janówka na Wołyniu.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Zostałem wywieziony z rodziną do Rosji, obłasti mołotowskiej.

4. Opis obozu, więzienia:

Pracowałem w przemyśle ciężkim (odlewnia), zarobek dzienny wynosił pięć rubli. Liczba godzin pracy – osiem.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Pracowałem razem z obywatelami polskimi, było nas ok. 600 osób.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Mieszkaliśmy w jednym mieszkaniu w dwie rodziny składające się z czterech osób. Mieszkanie było ciasne, chłodne i ciemne.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do nas był arogancki.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Lekarz był, lekarstw nie było.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączności z krajem i rodziną pozostałą w Polsce nie było żadnej.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Zostałem powiadomiony o zwolnieniu, ale usłyszałem o organizowaniu się polskiej armii. Nie wiedząc, gdzie się formuje, pojechałem szukać. W drodze dowiedziałem się o organizowaniu w Tocku [Tockoje], gdzie też wstąpiłem 23 września 1941 r. do Wojska Polskiego.