1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
St. saper Kazimierz Druszer, ur. w 1890 r. w pow. Opoczyńskim, ziemi kieleckiej, maszynista kolejowy PKP parowozowni Wołkowysk, żonaty.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
12 lipca 1940 r. za rzekome przekroczenie granicy w Siemiatyczach, której ja nigdy nie uznawałem, a którą przejechałem w pociągu towarowym. Zaaresztowany i odstawiony do Szepietowa.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Siedziałem w Szepietowie, Łomży, Grodnie i Brześciu. Wyrok trzech lat zasądzono mi w więzieniu łomżyńskim. Sposób badania jak wszystkich – dostępnymi im tylko sposobami i metodami!
4. Opis obozu, więzienia:
Więzienie w Szepietowie to zwykły budynek zamieniony na więzienie i strzeżony mocno. W dwóch małych izbach 80 osób. Warunki okrutne. W Łomży duże więzienie, kompleks budynków murowanych z czerwonej cegły z koszami na niższych piętrach i kratami w oknach. Wewnątrz budynku porządek, czystość. W celach mordownia. W pojedynkach po siedem–osiem osób, stan sanitarny i higieniczny zły. Kubeł, który był do użytku dla wszystkich, psuł wszystko i życie ludzkie.
Odżywianie podłe: jeden chleb – 600 g– na [dzień?] był podstawą egzystencji człowieka i gorąca woda.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Skład pensjonariuszy w mojej celi 147 był następujący:
Mańczok Władysław, Straż Graniczna
Kańtoch Władysław, student uniwersytetu
Jurosz, st. bosman z Pińska
Woźniak Czesław, lotnik
Derda Jan, żołnierz z niewoli [?]
Bukowski Marian, rolnik
Frydman Jerzy, student
Heszkowicz, kupiec.
W sąsiedniej celi siedział major wojsk polskich, inżynier budowniczy fortyfikacji z Pińska, nazwiska nie pamiętam. Siedział już 14 miesięcy, w łaźni już nie mógł chodzić i kąpać się [nieczytelne].
6. Życie w obozie, więzieniu:
–
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Stosunek władz NKWD perfidny i kłamliwy, nigdy uczciwy, oparty na jakimś [nieczytelne].
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska była, lecz nieskuteczna wobec złych warunków sanitarnych i higienicznych. Śmiertelność była, ale więźniowie nie mogli tego wiedzieć, wóz ze skrzynią [nieczytelne] mógł coś powiedzieć, gdyż często wyjeżdżał.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Łączność z krajem tylko przez nowych więźniów, łączności z rodziną nie miałem, nie pozwolili mi na to.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Zwolniony byłem w sierpniu 1941 r. na skutek amnestii za staraniem władz polskich. Do wojska dostałem się przez tzw. PKK w [nieczytelne], gdzie zapisałem się jako ochotnik 52-letni 11 września 1941 r.
Miejsce postoju, 2 marca 1943 r.