Cecylia Misiak
kl. VII
Szkoła Powszechna w Długowoli
pow. Starachowice
Wspomnienie zbrodni niemieckich
Niemcy w Polsce czynili wielkie zbrodnie. Aresztowali młodzież, przeważnie mężczyzn. Wywozili do Oświęcimia; tam bardzo męczyli, zabijali, palili ludzkie ciała i przysyłali prochy. Urządzali obozy, do których wtrącali ludzi za najmniejsze głupstwa, jak np. za [niedostarczony] kontyngent, za [posiadanie] tłuszczu, handel itp. Chłopców od 18. [roku życia], tzw. junaków, zabierali do pracy w Polsce. Junacy ciężko pracowali w błocie po kolana, kopali rowy, inni [jeszcze] kopali okopy dla Niemców. Z powodu marnego [poziomu] życia i braku odzieży bardzo dużo junaków umarło, a większość nie ma zdrowia.
Żandarmeria niemiecka szpiegowała polskie organizacje. Za należenie jednej osoby z domu do [jakiejkolwiek] organizacji ginęły całe rodziny. Żandarmeria przyjeżdżała nocą, zabierała ludzi lub też na miejscu zabijała starszych. Podpalano zabudowę i wraz z zabitymi płonęło wszystko. Niektórych ludzi [Niemcy] żywcem wrzucali w płomienie ognia. W naszej wiosce nie było wypadku śmierci. Kilku gospodarzy z naszej wioski było w obozie za [niedostarczony] kontyngent [czy zostali zabrani] do pracy przy okopach. Bardzo ich [Niemcy] męczyli, lecz wszyscy pościągali [później] do swoich gospodarstw.