1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
Sierż. Piotr Taratuta, ur. w 1895 r., służył zawodowo w Policji Państwowej, wywiadowca brygady politycznej.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
20 września 1939 r. na ul. 29 Listopada w Tarnopolu, w czasie ucieczki, wskazany organom NKWD przez polskich komunistów z Tarnopola.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Przejściowe więzienia: Tarnopol, tereny ZSRR Winnica, Kijów, Moskwa i ostatnie stałe więzienie izolacyjne w mieście Orzeł.
4. Opis obozu, więzienia:
Przejściowe więzienie Tarnopol – cele małe, w przeznaczonych na osiem osób pomieszczono nas po pięćdziesięciu; Winnica, Kijów i Moskwa – cele tak samo małe, również siedzieliśmy w bardzo dużej ciasnocie. W Orle siedziałem przez dłuższy czas w pojedynce, a następnie siedzieliśmy w celach po ośmiu ludzi.
W przejściowych więzieniach brud, pluskwy, zawszenie, brak powietrza. W niemożliwym stanie. W Orle w celach codziennie mytych, o nieotwieranych oknach, panowała wilgoć (kapało ze ścian i sufitów). Zimno tak, że w ubikacjach było lżejsze powietrze niż w celi.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
W więzieniach przejściowych Polacy, Ukraińcy, Żydzi i obywatele sowieccy. Polacy za zdradę stanu art. 54 § 13 kodeksu karnego ukraińskiego, Ukraińcy przeważnie za znęcanie się i bicie Polaków, Żydzi za lichwę, obywatele sowieccy za różne przestępstwa. Poziom umysłowy – Polacy przeważnie inteligencja, Ukraińcy różni, Żydzi kupcy.
W więzieniu stałym w Orle wszyscy obywatele sowieccy za zdradę stanu, sama inteligencja, jak np. inżynierowie, wyżsi komisarze, profesorowie itp. Wszyscy odnosili się do Polaków wrogo i krytykowali Polskę.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Rano pobudka o godz. 5.00, mycie celi, wyjście do ustępu, śniadanie – gorąca woda, na obiad pół litra kapuśniaku bez kapusty i łyżka kaszy owsianej, na kolację taka sama zupa albo pół śledzia bez wody i 600 g chleba na cały dzień; ubranie drelichowe więzienne i buty gumowe. Życie koleżeńskie żadne, a kultura przyswojona rosyjska.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Tortury, bicie w czasie przesłuchiwania, grożenie rewolwerem, przykładanie rewolweru do głowy, grożenie śmiercią itp. Za głośniejsze odezwanie się karcer w ciemnicy; wyżywienie: szklanka wody na cały dzień i sto gramów chleba, spanie na mokrym katafalku betonowym bez żadnej pościeli. Propagandę komunistyczną propagowali dozorcy więzienni, lekpom (pomoc lekarska) i więźniowie rosyjscy: Polska burżuazyjna gnębiła robotników, prześladowanie mniejszości narodowych itd.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska bardzo mała, w szpitalach brud – niczym się nie różniły od celi więziennej. Wypadki śmiertelne były bardzo liczne, ale pośród Rosjan.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Przez cały czas żadnej łączności z krajem i rodziną nie miałem.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Zostałem zwolniony w Orle 29 września 1941 r. i wysłany do Kazachstanu do Pawłodaru, gdzie w szpitalu przeleżałem półtora miesiąca z zapaleniem płuc. Po wyjściu ze szpitala otrzymałem pomoc z polskiego komitetu w Pawłodarze w kwocie 25 rubli i tenże komitet wysłał mnie do Orenburga, gdzie odbywała się komisja poborowa. Po komisji 24 listopada 1941 r. zostałem wysłany do Tocka [Tockoje] i zameldowałem się w 19 Pułku Piechoty.