ALEKSANDER TYNICHIEWICZ

Warszawa, 23 kwietnia 1947 r. Członek Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Warszawie, Halina Wereńko, przesłuchała niżej wymienionego w charakterze świadka, bez przysięgi. Uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o obowiązku mówienia prawdy, świadek zeznał, co następuje:


Imię i nazwisko Aleksander Tynichiewicz
Imiona rodziców Andrzej i Anna z d. Sadowska
Data urodzenia 17 maja 1887 r. w Słomniku, woj. kieleckie
Wyznanie rzymskokatolickie
Miejsce zamieszkania Ursus, ul. Dreszera 3
Wykształcenie wydział prawny Uniwersytetu Kijowskiego
Zawód wicedyrektor Państwowych Zakładów Inżynierii w Ursusie

Na zlecenie polskiej organizacji podziemnej w Warszawie w roku 1940 zdałem egzamin na tłumacza przysięgłego i zarazem prowadziłem biuro prawno-buchalteryjne w Warszawie oraz byłem nadzorcą sądowym, które to czynności umożliwiały mi dostęp do gestapo i do getta. Jako tłumacz strony zainteresowanej nawiązałem kontakt z kilkoma gestapowcami, których nawet przyjmowałem u siebie w mieszkaniu. Z tych względów, o ile mi jeszcze pamięć pozwoli, odtworzę hierarchię wydziału IV Sicherheitspolizei, tzw. Geheime Staatspolizei, do chwili mego aresztowania w dniu 6 sierpnia 1943 roku. Zatem moje wiadomości będą dotyczyły roku 1942 i częściowo 1943.

Kommandeurem d. Sipo und SD Warschau był początkowo Meisinger, potem osoby mi nieznane, potem Müller, przeniesiony na takie samo stanowisko do Lublina w 1941 roku (daty dokładnie nie pamiętam). Po Müllerze stanowisko to objął Obersturmbannführer Hahn, jego zastępcą był Sturmbannführer dr Käh.

Sipo dzieliło się na pięć wydziałów:
1) Verwaltung und Recht
2) Technik und Nachrichten Deust
3) SD Führer
4) Geheime Staatspolizei
5) Kripo

W Warszawie na czele wydziału IV w 1942 i 1943 roku stał Kriminalrat Sturmbannführer Stamm. Wydział IV posiadał szereg sekcji i referatów, oznaczonych A, B, C, D, do tych liter były podreferaty oznaczone cyframi rzymskimi i arabskimi.

Głównym pomocnikiem Stamma był Obersturmführer Stern, specjalista od prześladowania polskich organizacji podziemnych. Najbliższymi współpracownikami Sterna byli Max Lorenz, Oberscharführer Heinrich Stromberg (należący do SD), mający matkę Polkę, Hauptsturmführer Birken (mający przyjaciółkę Ukrainkę Lidię Użycką, zam. w Warszawie, ul. Koszykowa 31a). Innych pracowników gestapo pamiętam z nazwisk, lecz nie z pełnionych przez nich funkcji, a mianowicie: Untersturmführer Meisen, Obersturmführer Reszke (specjalista od tępienia kurierów i łączników Polski Podziemnej) pochodzący z Piły, członek SD. Obersturmführer Schmidt. Spośród gestapowców, którzy brali od Polaków łapówki, lecz przekupieni załatwiali sprawy dla Polaków nieco łagodniej wymieniam Gintera i Wernera.

Na tym protokół zakończono i odczytano.