WINCENTY PODHAJSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Sierż. Wincenty Podhajski, 45 lat, przodownik Policji Państwowej, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

19 września 1939 r. zostałem internowany na Litwie. Następnie przez władze sowieckie zostałem wywieziony do ZSRR do obozu internowanych w Kozielsku, gdzie znajdowałem się pod śledztwem. Po zakończeniu śledztwa 15 kwietnia 1941 r. zostałem wywieziony do obozu pracy odległego o osiem–dziewięć kilometrów od Murmańska, a stamtąd 6 czerwca 1941 r. zostałem wywieziony na Płw. Kolski, skąd wycofany zostałem 11 lipca 1941 r. do portu w Archangielsku, po czym pociągiem odjechałem do obozu w Suzdalu, iwanowskiej obłasti. 1 sierpnia 1941 r. w obozie w Suzdalu na ogólnym zgromadzeniu internowanych przez NKWD ogłoszono, że zostało zawarte porozumienie o wzajemnej pomocy między rządem polskim i sowieckim oraz oznajmiono, że jesteśmy wolnymi obywatelami polskimi.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Obóz internowanych w Kozielsku. Mieszkałem w budynku – klasztorze prawosławnym.

4. Opis obozu, więzienia:

W obozie pracy na Płw. Kolskim w namiocie. Teren błotnisty. Higiena była dość dobra.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

W obozie internowanych i pracy znajdowali się internowani narodowości polskiej.

6. Życie w obozie, więzieniu:

W obozie pracy pracowałem 12 do 14 godzin na dobę przy budowie dróg w tundrach. Wyznaczonych norm w pracy nie wykonywałem. Wynagrodzenia nie otrzymywałem. Wyżywienie było marne. Ubranie posiadałem sowieckie. Życie koleżeńskie było dobre. Życia kulturalnego nie przejawiano – dotyczy to obozu pracy na Płw. Kolskim.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do Polaków był nieprzychylny. Podstępem brano do pracy poważnie chorych ludzi. Wołano dość często do badania i żądano wydania konfidentów i informatorów. Wypytywano się, czy uznaje się polski rząd w Londynie. Mówiono, że Polski już nie będzie i że mieszkańcy z terenów Polski zostaną obywatelami sowieckimi.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska niedostateczna, brak lekarstw.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Łączność z krajem i rodziną utrzymywałem za pomocą listów.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Gdy byłem w obozie w Suzdalu, 18 sierpnia 1941 r. oznajmiono, że jestem wolny jako obywatel polski. Po przybyciu do Suzdala pana pułkownika Sulik-Sarnowskiego 24 sierpnia 1941 r. zostałem wcielony do armii polskiej.

Miejsce postoju, 1 marca 1943 r.