1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
Kpr. Aleksander Pieńkowski, ur. w 1897 r., kupiec, żonaty.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
24 maja 1940 r. o 3.00 rano, we wsi Drozdowo, pow. łomżyński.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Więzienia w Łomży, Mińsku, Moskwie, Workutstroj 2 Oddział, sowchoz Kiedrowy[j] Szor, rejon Kożwa.
4. Opis obozu, więzienia:
Więzienie w Mińsku – brudno, smród, stęchlizna i wilgoć, brak wody po trzy dni, miski i łyżki po trzy dni nie myte, a było ich 25 na 125 osób. Sala osiem na osiem metrów, kwadratowa, ciasna, posadzka cementowa asfaltowa. Bez łóżek, bez koców, ubikacje co kilka dni zatkane tak, że po kostki chodzili wszyscy w kale i wodzie. W salach pluskwy spać nie dały. Do łaźni chodziliśmy co trzy tygodnie.
Tak było i w obozie. W budynkach szyby powybijane, pluskwy, gołe prycze i brud.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Następujące narody: Polacy, Łotysze, Białorusini, Ukraińcy i Żydzi. Wszyscy przeważnie polityczni, poziom umysłowy więźniów średni, moralność przeciętna, stosunki między narodowościami dość wrogie.
6. Życie w obozie, więzieniu:
O 5.00 rano pobudka, po śniadaniu brygady odchodziły na miejsce pracy (w lasowej), obiad spożywało się o godz. 12.00 i następnie od 14.00 po południu do 18.00 wieczorem. Praca odbywała się w różnych warunkach, bez względu na pogodę. Wymagano [wypracowania] stu procent normy. Wyżywienie składało się z porcji chleba (900 g) i ryby oraz zupy otrzymywanej dwa razy dziennie. Ubranie bardzo liche, składające się z dziurawego buszłaka i dziurawych watowanych spodni. Życia kulturalnego z powodu braku w rozumieniu ogółu nie było.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Sposób badania Polaków przez NKWD był straszliwy. Metody, jakie stosowali podczas badania, były następujące: w więzieniu w Mińsku byłem wzywany 36 razy i na każdym badaniu byłem bity i kopany. Ponadto byłem torturowany i bity własnymi butami i policyjną pałką po piętach i po całym ciele.
Władze rosyjskie starały się swą propagandą przekonać i złamać [nas] na duchu. [Mówiono], że Polski już nigdy nie będzie.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska tak w więzieniu, jak i w obozach pracy, z powodu braku lekarstw była minimalna. Na skutek niedomagań i braku starań ze strony władz czerwonych śmiertelność była dość duża. O ile sobie dokładnie przypominam, w ciągu mojego pobytu w obozach pracy zmarło mniej więcej 30 osób, w tym przypominam sobie nazwiska Jan Chłodnicki z Jedwabnego, inż. Kołakowski z Ostrowi Mazowieckiej, Bisping z Białostockiego i wielu innych, których nazwisk nie pamiętam.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Żadna.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
Zwolniony zostałem 25 września 1941 r. i pracowałem w kołchozach do 10 lutego 1942 r. Na skutek interwencji władz polskich zostałem zmobilizowany jako ochotnik do ośrodka zapasowego w Guzarze [G’uzor].