1. Dane osobiste:
Zofia Wewiórska, ur. 3 listopada 1921 r., Lwów, bez zawodu, panna.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
13 kwietnia 1940 r. wywieziona przez NKWD w Kamionce Starej.
3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych robót:
Kazachstan, pawłodarska obłast, lebiażeński rejon, sowchoz nr 23.
4. Opis obozu:
Posiołek w stepie, sto kilometrów od najbliższej stacji kolejowej. Pusta, zupełnie bezdrzewna okolica. Cztery kilometry od rzeki Irtysz. Lepianki, które służyły za mieszkania, urągały wszelkim najprostszym zasadom higieny.
5. Skład jeńców:
Ludzie różnych kast, większość osadników, dość dużo Ukraińców.
6. Życie w obozie:
Tryb życia zależał od rodzaju pracy, jaką się wykonywało. Ja pracowałam cały okres swej zsyłki przy tzw. czarnych pracach – na wiosnę i jesienią przy traktorze, przy orce, w lecie w polu, przy murarce, przy bydle, w zimie przy śniegu i bydle. Praca trwała od wschodu do zachodu słońca, w okropnych warunkach sanitarnych i moralnych. Przy ciężkiej pracy fizycznej [była] niewystarczająca ilość pożywienia i [zbyt mało] wypoczynku. Życie towarzyskie kończyło się na wspólnym czytaniu listów z Polski i gazet, a następnie omawianiu najbardziej palących zagadnień życiowych.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
NKWD starało się początkowo przy pomocy dość silnej propagandy wciągnąć nas w orbitę bolszewickiego życia. Po nieudanych próbach gnębiono nas po prostu na różnorodne sposoby, poczynając od słów, a kończąc często na więzieniu.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
W posiołku był tzw. medpunkt i mały szpitalik. Od pracy zwalniano osoby tylko z wysoką temperaturą, a do szpitalika kładziono już umierających. Śmiertelność wśród Polaków dochodziła do 30 proc. Z nazwisk osób zmarłych pamiętam: Jankiewicz, Kwiatkowska, Marynowiczówna.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodziną?:
Otrzymywaliśmy listy i posyłki bez ograniczeń.
10. Kiedy została zwolniona?:
1 września 1941 r., na skutek amnestii. Polaków starano się zatrzymywać w posiołku ze względu na brak rąk roboczych. Ci jednak, którzy otrzymywali powołanie do armii polskiej, nie mieli trudności z wyjazdem. Ja wyjechałam do wojska 12 października 1941 r.
8 marca 1943 r.